Dieta antyhistaminowa w praktyce. Czym jest, zasady stosowania, jadłospis

Dieta antyhistaminowa to sposób odżywiania eliminujący produkty bogate w histaminę, stosowany przy nietolerancji tego związku. Pomaga łagodzić objawy alergiczne i dolegliwości trawienne. Poznaj zasady, listę dozwolonych i zakazanych produktów oraz praktyczne wskazówki dotyczące wdrażania tej diety.

Czym jest dieta antyhistaminowa?

Dieta antyhistaminowa to specjalny sposób odżywiania, który polega na eliminacji lub znacznym ograniczeniu produktów zawierających histaminę. Jest to hormon tkankowy, który naturalnie występuje w naszym organizmie i pełni w nim kilka ważnych funkcji. Odpowiada między innymi za wydzielanie kwasu solnego w żołądku, perystaltykę jelit oraz rytm snu.

Ten model żywienia stosuje się głównie u osób z nietolerancją histaminy lub cierpiących na dolegliwości związane z nadmiarem tego związku w organizmie. Podstawą diety antyhistaminowej jest unikanie produktów bogatych w ten związek oraz tych, które mogą powodować jej uwalnianie lub blokować enzym DAO odpowiedzialny za jej rozkład. Warto wiedzieć, że histamina w jedzeniu występuje naturalnie lub pojawia się w wyniku procesów fermentacji i dojrzewania. Jadłospis diety antyhistaminowej opiera się głównie na świeżych, nieprzetworzonych produktach.

Dla osób rozpoczynających tę dietę pomocna może być tabela diety antyhistaminowej, która jasno kategoryzuje produkty dozwolone i zabronione. Często dietę tę stosuje się również jako dietę pokrzywkową, ponieważ skutecznie łagodzi objawy tej dolegliwości skórnej. Co ważne, każdy organizm na inną tolerancję na histaminę. Dlatego przykładowy jadłospis diety antyhistaminowej warto konsultować indywidualnie. W doborze odpowiednich produktów pomoże doświadczony lekarz i dietetyk kliniczny.

Najważniejsze zasady diety antyhistaminowej

Jak wspomniano wcześniej, dieta antyhistaminowa polega na eliminacji produktów zawierających histaminę oraz tych, które wspomagają jej wydzielanie. W jadłospisie powinny dominować świeże, nieprzetworzone artykuły. Owoce bez histaminy, warzywa bez histaminy, nabiał, pełnoziarniste produkty zbożowe oraz białe mięso stanowią podstawę tej diety. Ważne jest sprawdzenie, w czym jest histamina, aby świadomie komponować posiłki.

Potrawy należy przygotowywać poprzez gotowanie na parze lub pieczenie bez tłuszczu. Warto pamiętać, że nietolerancja histaminy często współwystępuje z innymi dolegliwościami, jak nietolerancja laktozy czy celiakia. Innymi dolegliwościami zdrowotnymi, które mogą towarzyszyć nietolerancji, są: zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna i endometrioza.

Produkty spożywcze dozwolone w diecie antyhistaminowej

Produkty dozwolone:

• ryby o białym mięsie (dorsz, miruna, mintaj, okoń, flądra, pstrąg, sandacz, sola);
• mięso z dobrego źródła poddane obróbce termicznej, najlepiej kurczak, indyk, wołowina, wieprzowina, szynka gotowana i pieczona;
• nabiał: mleko, twaróg, miękki ser, ser mozzarella, ricotta, jaja, masło;
• owoce i warzywa (oprócz tych, które znajdują się na liście produktów niedozwolonych);
• produkty zbożowe – pieczywo pełnoziarniste, płatki owsiane, kasza gryczana niepalona, makarony, ryże;
• zdrowe tłuszcze roślinne – oliwa z oliwek, olej rzepakowy;
• siemię lniane, nasiona chia, pestki dyni, migdały;
• przyprawy: sól, pieprz, ziele angielskie;
• woda mineralna (najlepiej średnio zmineralizowana).

Dieta antyhistaminowa – lista produktów przeciwwskazanych

Z diety antyhistaminowej należy wykluczyć produkty bogate w histaminę, które zawierają znaczną ilość tego związku, a także artykuły spożywcze mające zdolność do zwiększania wydzielania histaminy przez organizm. Konieczne jest również wyeliminowanie produktów wysoko histaminowych oraz tych, które działają jako inhibitory enzymu DAO, blokując jego prawidłowe funkcjonowanie. Warto dokładnie zapoznać się z listą produktów zawierających histaminę, aby skutecznie obniżyć poziom tego związku w organizmie.

Na liście produktów przeciwwskazanych znajdują się między innymi:

• fermentowane produkty mleczne;
• wędliny i sery długodojrzewające (parmezan, niebieski ser, gouda, ementaler, camembert);
• kefir, maślanki, jogurty;
• wysoko przetworzone mięso (konserwy, pasztety, kiełbasy, salami);
• żywność wysoko przetworzona zawierająca sztuczne barwniki i konserwanty;
• kiszonki (kiszona kapusta, kiszone ogórki itp.);
• owoce morza, ryby o ciemnym mięsie (tuńczyk, makrela, sardynka), ryby wędzone, ryby marynowane, sosy rybne;
• suszone owoce, czekolada;
• awokado, owoce cytrusowe, truskawki;
• rośliny strączkowe, w tym soja i przetwory na jej bazie;
• grzyby;
• niektóre warzywa (szpinak, bakłażan, pomidory, fasola, jarmuż, szparagi) oraz niektóre produkty na ich bazie (takie jak przecier pomidorowy);
• orzechy (przede wszystkim orzeszki ziemne, włoskie, nerkowca), nasiona słonecznika;
• niektóre przyprawy (głównie chili, goździki, anyż, cynamon, gałka muszkatołowa, ocet, curry, sos sojowy);
• alkohol – przede wszystkim czerwone wino, piwo, cydr i szampan;
• inne napoje – takie jak zielona herbata, napoje energetyczne.

Dieta antyhistaminowa – jadłospis na jeden dzień

Przedstawiamy jednodniowy jadłospis dla diety antyhistaminowej. Aby mieć pewność, że wybrany model żywienia odpowiada potrzebom, warto zwrócić się o pomoc do dietetyka, a następnie zamówić catering pudełkowy Maczfit.

Jadłospis ten zawiera produkty o niskiej zawartości histaminy, które są dozwolone w diecie antyhistaminowej. Posiłki są zbilansowane, zawierają odpowiednią ilość białka, zdrowych tłuszczów i węglowodanów, a także świeże warzywa i owoce. Wszystkie dania można przygotować z wykorzystaniem świeżych, nieprzetworzonych składników, co jest kluczowe w diecie antyhistaminowej.

Jak rozpoznać nietolerancję histaminy?

U osób zdrowych histamina jest rozkładana w jelitach przez diaminooksydazę (DAO), która redukuje jej nadmiar. Enzym ten występuje głównie w jelicie cienkim, komórkach nabłonkowych nerek, okrężnicy i łożyska. Nietolerancja histaminy diagnozowana jest przy obniżonej aktywności jelitowej DAO, a objawy pojawiają się, gdy zwiększone spożycie histaminy współwystępuje z niewydolnością enzymu. Przyczyny nietolerancji obejmują czynniki genetyczne, uszkodzenie komórek jelita, choroby nerek i wątroby, mastocytozę skórną oraz niedobór substancji wspomagających działanie DAO (cynk, miedź, witaminy C i B6). Na poziom histaminy wpływają również niektóre leki, wysiłek fizyczny, infekcje i wahania hormonalne.

Objawy nietolerancji to między innymi:

• świąd i zmiany skórne;
• obrzęki;
• problemy oddechowe;
• dolegliwości żołądkowo-jelitowe;
• bóle głowy;
• zaburzenia snu;
• kołatanie serca;
• wahania ciśnienia.

Nietolerancję histaminy potwierdza się w badaniach – za pomocą testu na aktywność enzymu DAO z surowicy krwi. Dodatkowa diagnostyka uwzględnia badania genetyczne oraz testy uzupełniające (badanie poziomu witaminy B6, witaminy C, cynku i miedzi w organizmie). Aby zwiększyć poziom enzymu DAO i złagodzić objawy, zaleca się stosowanie diety antyhistaminowej.

Agata Sobczak

Absolwentka żywienia człowieka i oceny żywności na SGGW w Warszawie. Szczególnie interesuje się dietoterapią przy zaburzeniach metabolicznych (insulinooporność i cukrzyca) i hormonalnych (choroby tarczycy). Chętnie poszerza swoją wiedzę na szkoleniach, kursach i warsztatach. W Maczfit odpowiada za posiłki #less carbs z diety z wyborem dań oraz diety Diabetic i Hypo Hashimoto. Zamiłowanie do dietetyki odkryła studiując na kierunku gastronomia i hotelarstwo. W wolnych chwilach uwielbia gotować. W kuchni często eksperymentuje zmieniając popularne potrawy w ich zdrowsze wersje.