Spis treści
Cukrzyca typu 2 to jedna z najczęściej diagnozowanych chorób dietozależnych. Osoby chorujące na cukrzycę muszą szczególnie zadbać o swój jadłospis. Dieta cukrzycowa to sposób odżywiania oparty na zasadach prawidłowego żywienia skierowanych do osób zdrowych z uwzględnieniem kontroli ilości i jakości przyjmowanych węglowodanów, ograniczeniem cukrów prostych oraz zadbaniem o regularne spożywanie posiłków. Co jeść przy cukrzycy, a czego unikać? W tym artykule znajdziesz najważniejsze informacje o diecie diabetyka.
Cukrzyca to choroba o podłożu metabolicznym. Charakteryzuje się hiperglikemią (podwyższonym poziomem glukozy we krwi) oraz zaburzonym wydzielaniem i/lub działaniem insuliny. Stan przewlekłej hiperglikemii niesie ze sobą ryzyko uszkodzenia różnych narządów. Wyróżniamy kilka typów cukrzycy, z czego najpowszechniejszą jest cukrzyca typu 2.
Głównym czynnikiem ryzyka cukrzycy typu 2 jest otyłość. Dlatego nawet niewielka redukcja masy ciała sprzyja osiągnięciu podstawowych celów leczenia cukrzycy. Badania wykazały, że zmiana stylu życia polegająca na zwiększeniu aktywności fizycznej i zastosowaniu diety redukcyjnej oraz uzyskanie spadku masy ciała przynajmniej o 5% istotnie wpływa na spadek zachorowalności na cukrzycę u osób otyłych z nieprawidłową tolerancją glukozy.
U chorych na cukrzycę częściej występują zaburzenia lipidowe, co przyczynia się do częstszego występowania chorób układu sercowo-naczyniowego. U większości chorych na cukrzycę występuje nadciśnienie tętnicze, natomiast zmniejszenie nadmiernej masy ciała ma korzystny wpływ na stabilizację ciśnienia i stężenia cholesterolu.
Przewlekłe powikłania to poważny problem chorych na cukrzycę typu 2. Trudności w uregulowaniu cukru we krwi oraz schorzenia towarzyszące (nadciśnienie tętnicze, hiperlipidemia) prowadzą do takich powikłań, jak:
Do osiągnięcia tego niezbędna jest właściwa farmakoterapia, ale również prawidłowe żywienie i styl życia. Dieta w cukrzycy typu 2 ma istotne znaczenie w zapobieganiu i leczeniu przewlekłych powikłań cukrzycy i korzystnie wpływa na ogólny stan zdrowia.
Ze względu na częste współistnienie cukrzycy typu 2 i chorób układu sercowo-naczyniowego (miażdżycy, nadciśnienia tętniczego) pozytywne działanie u pacjentów z cukrzycą wykazuje między innymi dieta śródziemnomorska.
Wdrożenie tych wszystkich zasad, zwłaszcza na początku, może okazać się trudne, dlatego warto skonsultować się z dietetykiem.
Produkty o niskim indeksie glikemicznym polecane są nie tylko cukrzykom, ale również osobom zmagającym się z insulinoopornością.
Indeks glikemiczny produktów (IG) wyrażany jest w procentach i opisuje tempo wzrostu poziomu glukozy we krwi po spożyciu danego produktu w porównaniu do tempa wzrostu poziomu glukozy po spożyciu „czystego cukru” (np. w formie roztworu glukozy).
Węglowodany, które łatwo się rozkładają, ulegają szybkiemu wchłanianiu do krwioobiegu i gwałtowniej powodują wzrost glikemii poposiłkowej, natomiast węglowodany, które trudniej poddają się procesowi hydrolizy, wchłaniają się powoli i łagodnie podwyższają glikemię poposiłkową, nie powodując tym samym dużych skoków poziomu cukru we krwi.
Żywność pod względem wysokości indeksu glikemicznego dzielimy na 3 grupy:
Na wartość IG mają wpływ głównie następujące czynniki:
Jednak sam IG nie przesądza o tym, z czego powinno składać się zdrowe danie w diecie cukrzycowej. W układaniu diety cukrzycowej znaczenie ma również ładunek glikemiczny.
Ładunek glikemiczny (ŁG) mówi o tym, ile tak naprawdę musielibyśmy zjeść danego produktu, aby wzrósł poziom glukozy we krwi. Najprościej można przedstawić to na przykładzie arbuza.
Arbuz ma wysoki IG (72), ale w 100 g tego owocu znajduje się tylko 8 g węglowodanów. ŁG można obliczyć ze wzoru: (ilość węglowodanów w porcji x IG)/100. Zatem 100 g arbuza ma ŁG zaledwie 5,8.
Produkty o niskim ładunku to wszystkie, dla których wynosi on <10, o średnim – między 10 a 20. Zalecany ŁG na dobę to 80-120. Na obniżenie ładunku glikemicznego potrawy, w której znajdują się węglowodany, wpływa obecność takich składników, jak białka, tłuszcze i błonnik pokarmowy.
Dieta cukrzycowa ogranicza niektóre produkty spożywcze, szczególnie te o wysokim indeksie glikemicznym. Czy to oznacza, że w diecie osoby z cukrzycą zostają tylko niektóre warzywa? Oczywiście, że nie!
Przykładowy jadłospis diety cukrzycowej może być bardzo pożywny, smaczny i różnorodny. Wszystko zależy od tego, z jakich produktów go skomponujesz, pamiętając o tym, że najważniejsze jest utrzymanie prawidłowego stężenia glukozy we krwi.
Poniżej prezentujemy zestawienie wybranych produktów spożywczych o niskim indeksie glikemicznym, czyli poniżej 55. Należy pamiętać, że zdrowa dieta cukrzycowa powinna składać się z produktów z różnych grup.
W menu cukrzyka powinny znaleźć się warzywa, owoce, produkty zbożowe pełnoziarniste, źródła białka, a także odpowiednie ilości produktów, zawierających kwasy tłuszczowe z grupy omega.
Cukrzyk może komponować swój jadłospis z szerokiej gamy produktów spożywczych. Odpowiednio skomponowana dieta dostarczy organizmowi wszystkich cennych składników odżywczych.
Pamiętaj, że aby dieta była właściwie zbilansowana i wspomagała leczenie cukrzycy, powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb. Jeśli spożywanie produktów uważanych za bezpieczne powoduje u Ciebie nieprzyjemne dolegliwości, wyklucz je z jadłospisu.
W celu ułożenia zdrowego, smacznego i różnorodnego jadłospisu, skonsultuj się z dietetykiem.
Tak naprawdę w diecie przy cukrzycy panują proste zasady, których szybko można się nauczyć. Ważne, aby wdrożyć pewne zdrowe nawyki. Jakie są w diecie cukrzycowej produkty zakazane?
Oprócz oczywistych słodyczy, słodkich napojów gazowanych, jasnego pieczywa i cukru, na myśl zapewne przychodzą Ci owoce. Nic bardziej mylnego!
W diecie cukrzycowej typu 2 zalecane jest nawet codzienne spożywanie owoców, jednak w umiarkowanych ilościach. Dwie porcje owoców dziennie (1 porcja = garść) na diecie cukrzycowej nie wpłyną negatywnie na poziom glikemii, a wręcz podziałają wspomagająco na proces leczenia, ponieważ owoce są nie tylko źródłem węglowodanów prostych, ale też cennego błonnika pokarmowego oraz składników mineralnych i witamin antyoksydacyjnych.
A jakie produkty nie powinny się znaleźć w diecie osób z cukrzycą?
Poniżej lista artykułów spożywczych, które mogą gwałtownie wpływać na poziom cukru we krwi:
Cukrzyca ciążowa to zaburzenie tolerancji węglowodanów, które może wystąpić między 24. a 28. tygodniem ciąży. Po zdiagnozowaniu cukrzycy ciążowej należy bezzwłocznie zastosować odpowiednią dietę cukrzycową.
Cukrzyca ciążowa stanowi sygnał ostrzegawczy – stwarza duże ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2 po okresie ciąży. Zastosowanie diety cukrzycowej w czasie ciąży i zmiana nawyków żywieniowych na stałe, zmniejsza ryzyko rozwinięcia się w przyszłości cukrzycy.
Postępowanie dietetyczne dla kobiet z cukrzycą ciążową kieruje się podobnymi zasadami, jak każda dieta cukrzycowa, z tym, że w ciąży nie dąży się do redukcji masy ciała ze względu na potrzeby rozwijającego się płodu.
Sprawdź ofertę Maczfit, gdzie znajdziesz gotową dietę Diabetic & Low Sugar. Ta dieta sprawdzi się w przypadku osób chorujących na cukrzycę i insulinooporność.
Jeśli Twoim celem jest dodatkowo spadek masy ciała, wybierz dietę o obniżonej wartości kalorycznej (zgodnie z Twoim deficytem kalorycznym).
Pamiętaj, że w zahamowaniu rozwoju cukrzycy i dbaniu o zdrowe nawyki równie ważna jest aktywność fizyczna.