Zielona herbata – właściwości zdrowotne, przeciwwskazania, zastosowanie

Regularne picie 2-3 filiżanek zielonej herbaty dziennie może zwiększyć spalanie kalorii nawet o 3-4% bez dodatkowej aktywności fizycznej. Liście tego zawierają wiele korzystnych bogactwo cennych związków bioaktywnych. Jakie są właściwości zielonej herbaty? Sprawdzamy!

Właściwości zielonej herbaty 

Prozdrowotne właściwości zielonej herbaty wynikają z bogatej zawartości polifenoli, zwłaszcza katechin. Te związki aktywne to jej najcenniejszy składnik.

Katechiny: kluczowe składniki zielonej herbaty

Katechiny – podgrupa polifenoli – naturalnie przyspieszają metabolizm. Przyspieszają tempo przemiany materii, prowadząc do efektywniejszego spalania kalorii i większego zużycia energii, nawet podczas odpoczynku. Wpływają również korzystnie na gospodarkę tłuszczową: zmniejszają wchłanianie tłuszczów z pożywienia i hamują tworzenie się nowej tkanki tłuszczowej.

Wśród katechin najważniejszą z nich jest galusan epigallokatechiny (EGCG) – najsilniejszy antyoksydant występujący w zielonej herbacie. EGCG odpowiada za większość właściwości przeciwutleniających napoju, chroniąc komórki przed uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki i spowalniając procesy starzenia się organizmu.

Zielona herbata a odchudzanie: jak działa?

Zielona herbata jest uznawana za naturalny sprzymierzeniec w walce z nadprogramowymi kilogramami. Skuteczność tego naturalnego spalacza tłuszczu w procesie odchudzania nie jest przypadkowa – wynika z bogatego składu związków bioaktywnych, które kompleksowo oddziałują na metabolizm organizmu.

• Ograniczenie wchłaniania tłuszczu: katechiny, zwłaszcza EGCG, hamują wchłanianie tłuszczów z pożywienia i nasilają ich zużycie przez organizm.
• Przyspieszenie metabolizmu: efekt termogeniczny (podniesienie temperatury ciała) zwiększa wydatek energetyczny, co prowadzi do spalania większej liczby kalorii, nawet w spoczynku.
• Hamowanie apetytu: pomaga kontrolować uczucie głodu, co ułatwia utrzymanie deficytu kalorycznego.
• Działanie moczopędne: wspomaga usuwanie nadmiaru wody i toksyn z organizmu, co przyczynia się do redukcji obrzęków.

Dodatkowo zielona herbata obniża poziom cholesterolu i poprawia metabolizm lipidów, wspierając nie tylko odchudzanie, ale także ogólny stan zdrowia. Należy pamiętać, że zielona herbata najskuteczniej wspomaga odchudzanie w połączeniu ze zbilansowaną dietą i aktywnością fizyczną. Dla optymalnych efektów zaleca się picie 2-3 filiżanek dziennie, najlepiej między posiłkami.

Kluczowe właściwości zielonej herbaty

Jak parzyć zieloną herbatę, aby zachować jej właściwości?

Aby zachować zdrowotne właściwości zielonej herbaty, kluczowe jest jej prawidłowe parzenie. W przeciwieństwie do czarnej herbaty zielona herbata wymaga precyzji w przygotowaniu.

1. Najważniejsza jest temperatura wody – nigdy nie zalewaj liści wrzątkiem, ponieważ wysoka temperatura niszczy cenne związki bioaktywne i sprawia, że napar staje się gorzki.
2. Używaj miękkiej i filtrowanej wody, najlepiej butelkowanej o niskiej zawartości minerałów, aby nie zniekształcić subtelnego smaku herbaty. 
3. Na filiżankę (około 200-250 ml) wystarczy łyżeczka suszonych liści. 
4. Czas parzenia jest równie istotny i wynosi od 1 do 4 minut. Przekroczenie tego czasu sprawi, że napar stanie się cierpki.
5. Po zaparzeniu odcedź liście, aby zapobiec nadmiernemu wyekstrahowaniu garbników, które mogą podrażniać żołądek. 

Najlepiej pić herbatę świeżo zaparzoną, bez dodatku cukru czy mleka, co może zmniejszyć przyswajalność antyoksydantów. Zieloną herbatę można parzyć wielokrotnie. Niektórzy eksperci zalecają wylanie pierwszego parzenia (tzw. płukanie liści), co ma je „obudzić”. Drugie i trzecie parzenie często uwalnia najcenniejsze związki. Z każdym kolejnym parzeniem warto nieco wydłużyć czas zaparzania.

Przeciwwskazania i skutki uboczne zielonej herbaty

Mimo licznych korzystnych właściwości zielona herbata nie jest napojem uniwersalnym. W niektórych przypadkach jej spożywanie może nieść ze sobą pewne ryzyko. Ważne jest poznanie potencjalne przeciwwskazania, aby świadomie korzystać z właściwości zielonej herbaty.

• Anemia: związki zawarte w herbacie utrudniają wchłanianie żelaza, dlatego osoby z niedokrwistością powinny pić ją między posiłkami.
• Dolegliwości żołądkowe: garbniki mogą podrażniać śluzówkę żołądka, zwłaszcza na czczo. Niewskazana dla osób z wrzodami, refluksem czy nadkwasotą.
• Ciąża: nadmiar kofeiny może negatywnie wpływać na rozwój płodu. Zaleca się ograniczenie jej spożycia do ok. 2-3 filiżanek dziennie (do 200 mg kofeiny).
• Interakcje z lekami: może osłabiać działanie niektórych leków (np. na nadciśnienie) i wchodzić w interakcje z preparatami przeciwzakrzepowymi (ze względu na witaminę K).
• Ryzyko osteoporozy: przyspiesza wypłukiwanie wapnia z organizmu, co przy długotrwałym, obfitym spożyciu może osłabiać kości.

Bezpieczna dzienna dawka to 3-5 filiżanek. Jej regularne przekraczanie grozi objawami przedawkowania kofeiny (bezsenność, nerwowość, kołatanie serca), a picie herbaty wieczorem może utrudniać zasypianie.

Zielona herbata w kosmetykach – zastosowanie

Zielona herbata to cenny składnik kosmetyków, popularny w pielęgnacji skóry i włosów. Jej bogactwo w antyoksydanty neutralizuje wolne rodniki, chroniąc przed fotostarzeniem, redukując zmarszczki i przebarwienia. Przeciwzapalne i antybakteryjne właściwości zielonej herbaty są idealne dla cery tłustej i trądzikowej – regulują sebum i matuje skórę. Wykorzystuje się ją w kremach, maseczkach i balsamach. Wzmacnia przetłuszczające się włosy i cebulki. Ekstrakty z zielonej herbaty pomagają też redukować cellulit i chronią skórę przed szkodliwym działaniem promieniowania UV, dlatego są składnikiem kremów z filtrem.

Teina i kofeina w zielonej herbacie: co warto wiedzieć?

Teina i kofeina to ta sama substancja, jednak zielona herbata zawiera jej znacznie mniej (20-45 mg) niż kawa (80-120 mg). Dzięki temu jej działanie pobudzające jest łagodniejsze i bardziej stabilne. Kluczową rolę odgrywa L-teanina – aminokwas, który w połączeniu z kofeiną poprawia koncentrację i redukuje stres, eliminując nerwowość. Sposób parzenia wpływa na zawartość kofeiny: im dłuższy czas i wyższa temperatura, tym jest jej więcej. Osobom wrażliwym zaleca się picie naparu w pierwszej połowie dnia, aby uniknąć problemów ze snem.

Maczfit

Maczfit to jeden z liderów w branży cateringu dietetycznego w Polsce. Nad posiłkami pracuje zespół wykwalifikowanych dietetyków i kucharzy, a certyfikaty i wyróżnienia potwierdzają jakość usługi. Naszą misją jest zmiana nawyków żywieniowych Polaków, co staramy się osiągnąć również poprzez publikowane przez nas treści.