Spis treści
Ksylitol, nazywany zwyczajowo cukrem z brzozy, to polecana przez dietetyków i diabetologów alternatywa dla białego cukru nie tylko dla cukrzyków, lecz także osób odchudzających się i każdego, kto chce zadbać o swoje zdrowie, ograniczając ilość cukru w diecie. Ma mniej kalorii, niski indeks glikemiczny i właściwości przeciwpróchnicze. Co jeszcze warto wiedzieć o ksylitolu?
Substancja ta nazywana jest cukrem brzozowym, ponieważ pozyskuje się ją głównie z drewna brzozowego. Ksylitol jest jednym z najpopularniejszych i najzdrowszych zamienników cukru. Należy do grupy alkoholi cukrowych (polioli), czyli związków o budowie chemicznej podobnej do alkoholu, lecz o zupełnie odmiennych właściwościach. Ze względu na słodycz zbliżoną do cukru (sacharozy) oraz obniżoną kaloryczność i niski indeks glikemiczny, ksylitol stanowi świetną alternatywę dla sacharozy, fruktozy i syropu glukozowo-fruktozowego. Ksylitol dostępny jest w formie drobnych, białych kryształków i wyglądem nie różni się od cukru.
Ksylitol jest niskokaloryczną substancją słodzącą. Jego wartość energetyczna wynosi 2,4 kcal na 1 g, co oznacza, że jest o 40% mniej kaloryczny niż fruktoza czy glukoza, przy takiej samej słodkości. Ale to nie koniec zalet ksylitolu – jego indeks glikemiczny jest 9-krotnie niższy niż w przypadku cukru i wynosi 8.
Ksylitol jest wolniej wchłaniany w przewodzie pokarmowym i metabolizowany bez udziału insuliny, więc nie powoduje wahań glukozy we krwi i tym samym skoków insuliny. Z tego względu polecany jest przez dietetyków i lekarzy jako dobry substytut cukru dla osób chorych na cukrzycę, insulinooporność oraz zmagających się z zaburzeniami glikemii.
Jako dodatek do żywności ksylitol znany jest pod symbolem E967. Został dopuszczony do stosowania jako substytut cukru w ponad 35 krajach w całej Europie. Jest substancją dodatkową do żywności, która może być stosowana bezpiecznie zarówno przez dorosłych, jak i dzieci. Używa się go do produkcji napojów, gum do żucia, cukierków, wyrobów cukierniczych, a także żywności dla diabetyków.
W przemyśle spożywczym i farmaceutycznym znalazł zastosowanie jako środek słodzący, stabilizator, emulgator, substancja pochłaniająca wilgoć, środek zagęszczający. Ze względu na przeciwpróchnicze działanie, bardzo często stanowi składnik produktów do higieny jamy ustnej.
W warunkach domowych ksylitolu możemy używać wszędzie tam, gdzie dotąd używaliśmy cukru – do słodzenia kawy, herbaty i innych napojów, do wypieku ciast i ciasteczek. Nie możemy jedynie zrobić z niego karmelu, ponieważ nie ulega krystalizacji.
Nadmierne spożycie ksylitolu może u niektórych osób wywołać dolegliwości żołądkowo-jelitowe (biegunkę). Efekt przeczyszczający zależy od indywidualnych predyspozycji, więc wprowadzając ksylitol do diety, należy zacząć od niewielkich dawek i obserwować reakcje organizmu. Zaleca się nie przekraczać dawki 15 g (3 łyżeczek) ksylitolu jednorazowo. Efekty uboczne stosowania ksylitolu u ludzi są nieliczne i niezwykle rzadkie, dlatego uznano go za substancję bezpieczną dla dzieci i dorosłych. Cukier brzozowy jest natomiast śmiertelnie niebezpieczny dla zwierząt, zwłaszcza psów – w związku z tym należy go przechowywać w miejscu trudno dostępnym dla zwierzęcia.
Erytrol, podobnie jak ksylitol, jest alkoholem cukrowym. Ma podobne właściwości, chociaż jest minimalnie mniej słodki. Szczególnie polecany jest osobom chorym na cukrzycę, ponieważ ma zerowy indeks glikemiczny. 90% spożytego erytrolu jest wchłaniane w jelicie cienkim i dostaje się do krwiobiegu, a następnie w niezmienionej formie jest usuwany przez nerki. W związku z tym erytrol jest praktycznie bezkaloryczny – przyjęto, że dostarcza około 0,2-0,4 kcal na 1 g. W mniejszym stopniu przyczynia się do wystąpienia dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Maksymalna dawka erytrolu, przy której obserwuje się negatywne objawy, jest około 2 razy wyższa niż w przypadku ksylitolu.
Stewia to kolejny zdrowy zamiennik cukru. Pozyskuje się ją z liści rośliny o tej samej nazwie. To zupełnie inna substancja niż erytrol czy ksylitol – jej słodkość jest 300 razy wyższa od sacharozy, nie dostarcza kalorii, nie powoduje żadnych dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Zatem stewia wydaje się jeszcze lepszą alternatywą dla białego cukru w diecie odchudzającej. Jednak ze względu na charakterystyczny, nieco gorzkawy smak, nie każdemu smakuje.
Chorujesz na cukrzycę? A może chcesz ograniczyć ilość cukru w diecie, aby wzmocnić swoje zdrowie? Biały cukier w cukiernicy zamień na ksylitol i zamów naszą dietę DIABETIC – menu jest w dużym stopniu wytrawne, oparte na produktach o niskim indeksie glikemicznym, lecz nie zabraknie w nim też zdrowych słodkości.