Ciekawostki

Ksylitol – wszystko, co musisz wiedzieć o właściwościach cukru brzozowego

Data publikacji: 29 kwietnia 2020 Data aktualizacji: 27 października 2025 Czas czytania: 4 minut

ksylitol

Szukasz zdrowszej alternatywy dla białego cukru? Poznaj ksylitol, czyli cukier brzozowy. Smakuje i wygląda jak cukier, ale ma o 40% mniej kalorii i bardzo niski indeks glikemiczny. To idealny wybór dla diabetyków i osób dbających o linię. Dowiedz się więcej!

Czym jest ksylitol?

Substancja ta nazywana jest cukrem brzozowym, ponieważ pozyskuje się ją głównie z drewna brzozowego. Ksylitol jest jednym z najpopularniejszych i najzdrowszych zamienników cukru. Należy do grupy alkoholi cukrowych (polioli), czyli związków o budowie chemicznej podobnej do alkoholu, lecz o zupełnie odmiennych właściwościach. Ze względu na słodycz zbliżoną do cukru (sacharozy) oraz obniżoną kaloryczność i niski indeks glikemiczny, ksylitol stanowi świetną alternatywę dla sacharozy, fruktozy i syropu glukozowo-fruktozowego. Ksylitol dostępny jest w formie drobnych, białych kryształków i wyglądem nie różni się od cukru.

Czy ksylitol jest zdrowy?

Ksylitol jest uznawany za jedną z najzdrowszych alternatyw dla tradycyjnego cukru, głównie ze względu na swój znikomy wpływ na poziom glukozy we krwi. Jego indeks glikemiczny wynosi zaledwie 8, co czyni go produktem bezpiecznym dla diabetyków, osób z insulinoopornością oraz wszystkich, którzy chcą unikać gwałtownych skoków cukru. Co więcej, ksylitol dostarcza o około 40% mniej kalorii niż sacharoza. Jego regularne stosowanie, w zastępstwie cukru, wspiera zdrowie jamy ustnej, ponieważ w przeciwieństwie do cukru nie ulega fermentacji i hamuje rozwój bakterii odpowiedzialnych za próchnicę. Warto jednak wprowadzać go do diety stopniowo, gdyż w nadmiarze może wywołać efekt przeczyszczający.

Właściwości ksylitolu

Ksylitol to naturalna substancja słodząca, którą w niewielkich ilościach można znaleźć w niektórych owocach i warzywach, np. w śliwkach, malinach czy kalafiorze. Nasz organizm również potrafi go wytwarzać samodzielnie. Pod względem smaku i wyglądu jest niemal identyczny jak biały cukier, ale jego właściwości metaboliczne są zupełnie inne. W organizmie jest przetwarzany powoli i w dużej mierze niezależnie od insuliny. Posiada właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Pomaga również w przywracaniu prawidłowego pH w jamie ustnej, wspierając remineralizację szkliwa i zapobiegając demineralizacji zębów.

Właściwości ksylitoluOpis
Indeks GlikemicznyNiski (IG = 8), bezpieczny dla diabetyków i osób z insulinoopornością.
KalorycznośćObniżona (2,4 kcal/g), o około 40% mniej kalorii niż w tradycyjnym cukrze.
Wpływ na zębyDziała przeciwpróchniczo, hamuje rozwój bakterii i przywraca prawidłowe pH w ustach.
MetabolizmWchłaniany powoli i metabolizowany w dużej mierze bez udziału insuliny.
Pochodzenie i formaNaturalny alkohol cukrowy; występuje w formie białego, krystalicznego proszku.
Wpływ na układ pokarmowySpożywany w większych ilościach może działać przeczyszczająco; zalecane stopniowe wprowadzanie.

Jak stosować ksylitol? 

Jako dodatek do żywności ksylitol znany jest pod symbolem E967. Został dopuszczony do stosowania jako substytut cukru w ponad 35 krajach w całej Europie. Jest substancją dodatkową do żywności, która może być stosowana bezpiecznie zarówno przez dorosłych, jak i dzieci. Używa się go do produkcji napojów, gum do żucia, cukierków, wyrobów cukierniczych, a także żywności dla diabetyków.

W przemyśle spożywczym i farmaceutycznym znalazł zastosowanie jako środek słodzący, stabilizator, emulgator, substancja pochłaniająca wilgoć, środek zagęszczający. Ze względu na przeciwpróchnicze działanie, bardzo często stanowi składnik produktów do higieny jamy ustnej.

W warunkach domowych ksylitolu możemy używać wszędzie tam, gdzie dotąd używaliśmy cukru – do słodzenia kawy, herbaty i innych napojów, do wypieku ciast i ciasteczek. Nie możemy jedynie zrobić z niego karmelu, ponieważ nie ulega krystalizacji.
Jeśli szukasz informacji o innych zamiennikach cukru, przeczytaj nasz artykuł o tym, czym zastąpić cukier.

Szybciej, wygodniej, lepiej. Pobierz darmową aplikację Maczfit!
Aplikacja do pobrania w sklepach: