Tauryna – co to jest i jakie ma właściwości?

Tauryna najczęściej kojarzy się z napojami energetycznymi, jednak jej rola w organizmie jest znacznie szersza i bardziej złożona. Ten aminokwas wspiera pracę serca, układu nerwowego, a także chroni komórki przed stresem oksydacyjnym. Mimo że organizm sam ją produkuje, nie zawsze w wystarczającej ilości. Sprawdź, co to tauryna, jakie dokładnie ma właściwości i w jakich produktach spożywczych można ją znaleźć.

Tauryna – co to jest?

Czy wiesz, co to tauryna? Choć często kojarzona z napojami energetycznymi, tauryna to aminokwas biogenny odgrywający kluczową rolę w wielu procesach organizmu. W przeciwieństwie do innych aminokwasów nie buduje białek, lecz jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, serca i mięśni. Ludzki organizm potrafi ją syntetyzować, ale w ograniczonych ilościach, dlatego ważne jest zapewnienie jej odpowiednia podaż w diecie.

Głównym źródłem tauryny są produkty pochodzenia zwierzęcego. Największe jej stężenie można znaleźć w:

• owocach morza (np. ostrygi i małże – do 964 mg/100 g),
• mięsie indyka,
• wątrobie drobiowej,
• łososiu atlantyckim. 

Mniejsze ilości tego aminokwasu występują w wołowinie, kurczaku i produktach mlecznych. Z tego powodu diety wegetariańskie i wegańskie mogą nie pokrywać pełnego zapotrzebowania, jako że rośliny (głównie kiełkująca soczewica i groch) zawierają jedynie jego śladowe ilości.

Jak organizm syntetyzuje taurynę?

Choć organizm ludzki potrafi syntetyzować taurynę, głównie w wątrobie i nerkach, proces ten ma ograniczoną wydajność i nie zawsze pokrywa pełne zapotrzebowanie. Do jej wytworzenia wykorzystywane są inne aminokwasy siarkowe – przede wszystkim cysteina, a pośrednio także metionina.

Proces ten obejmuje szereg przemian enzymatycznych, w tym utlenianie i dekarboksylację cysteiny. Ze względu na ograniczoną wydajność tej syntezy taurynę uznaje się za aminokwas warunkowo niezbędny. Oznacza to, że w pewnych sytuacjach zapotrzebowanie na nią wzrasta, a dostarczanie jej z pożywieniem lub w formie suplementów staje się koniecznością. 

Dzieje się tak w przypadku:

• intensywnego wzrostu,
• dużego wysiłku fizycznego,
• niektórych chorób.

Właściwości tauryny

Tauryna wykazuje szerokie spektrum właściwości, wspierając funkcjonowanie wielu kluczowych układów w organizmie. 

To, co tauryna robi jest niezmiernie ciekawe! Otóż do jej najważniejszych zadań należą:

• Działanie antyoksydacyjne: ochrona komórek przed szkodliwym działaniem wolnych rodników.
• Wsparcie mięśni: wykazuje działanie antykataboliczne (hamuje rozpad białek) i anaboliczne (wspiera regenerację), dlatego jest cennym składnikiem odżywek dla sportowców.
• Wsparcie układu nerwowego: poprawa koncentracji i funkcji poznawczych.
• Wsparcie układu sercowo-naczyniowego: reguluje poziom jonów wapnia w komórkach serca, wpływając na siłę jego skurczu i pomagając w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia krwi.
• Wsparcie układu odpornościowego: moduluje procesy zapalne i chroni komórki odpornościowe przed uszkodzeniami, które powstają podczas walki z infekcjami.

Tauryna a zdrowie oczu

Jedną z mniej znanych, lecz kluczowych ról tauryny jest jej pozytywny wpływ na zdrowie oczu. Aminokwas ten występuje w wysokim stężeniu w siatkówce, gdzie pełni funkcje ochronne. Dzięki swoim właściwościom antyoksydacyjnym zwalcza stres oksydacyjny – jeden z głównych czynników chorób oczu związanych z wiekiem, takich jak zwyrodnienie plamki żółtej.

Niedobory tauryny mogą prowadzić do poważnych problemów ze wzrokiem, w tym degeneracji komórek zwojowych siatkówki czy rozwoju retinopatii cukrzycowej. Jest ona również kluczowa dla prawidłowego rozwoju siatkówki u niemowląt. Jej działanie w oku często wspierają inne składniki, takie jak luteina, zeaksantyna czy witaminy C i E, które wspólnie tworzą silną barierę ochronną dla wzroku.

Naturalne źródła tauryny

Warto pamiętać, że tauryna jest wrażliwa na wysoką temperaturę. Obróbka termiczna, taka jak gotowanie czy smażenie, może zredukować jej zawartość w produkcie nawet o 75%. Dlatego mając świadomość, co to tauryna, warto wybierać produkty, które zachowują jej maksymalne stężenie. Idealnym przykładem są ostrygi, uznawane za jedno z najbogatszych naturalnych źródeł tego aminokwasu. Ich spożywanie na surowo gwarantuje dostarczenie organizmowi pełnej dawki, bez strat wynikających z podgrzewania. Aby zmaksymalizować spożycie tauryny, najlepiej sięgać właśnie po surowe produkty lub poddawać je możliwie jak najkrótszej obróbce cieplnej, np. gotowaniu na parze.

Suplementacja tauryną

Suplementacja tauryną zyskuje na popularności nie tylko wśród sportowców, ale także osób, które chcą wesprzeć pracę układu nerwowego czy serca. Preparaty zawierające ten aminokwas są uważane za bezpieczne, nawet w wyższych dawkach. Dawkowanie zależy jednak od indywidualnych potrzeb, dlatego warto przestrzegać zaleceń producenta lub skonsultować się z lekarzem.

Mimo że suplementacja jest ogólnie bezpieczna, u niektórych osób mogą wystąpić łagodne skutki uboczne. Zazwyczaj dotyczą one układu pokarmowego i obejmują takie dolegliwości jak:

• bóle brzucha,
• nudności,
• biegunka.

Osoby z chorobami przewlekłymi, zwłaszcza nerek lub serca, powinny skonsultować zamiar suplementacji z lekarzem prowadzącym.

Przeciwwskazania do stosowania tauryny

Pomimo tego, że to, co tauryna robi, jest na ogół bezpieczne, istnieją sytuacje, w których należy zachować ostrożność. 

Główne przeciwwskazania to:

• Niewydolność nerek: jej kumulacja w organizmie może być szkodliwa, gdyż nerki odpowiadają za usuwanie nadmiaru tauryny.
• Ciąża i karmienie piersią: suplementacja jest odradzana z powodu braku wystarczających badań potwierdzających jej bezpieczeństwo w tym okresie.
• Choroba afektywna dwubiegunowa: istnieją doniesienia, że wysokie dawki tauryny, zwłaszcza w połączeniu z innymi stymulantami (jak kofeina w napojach energetycznych), mogą wywoływać epizody manii.
• Przyjmowanie niektórych leków psychotropowych: należy zachować ostrożność ze względu na ryzyko wystąpienia niepożądanych interakcji.

W przypadku jakichkolwiek wątpliwości warto skonsultować suplementację z lekarzem lub farmaceutą.

Maczfit

Maczfit to jeden z liderów w branży cateringu dietetycznego w Polsce. Nad posiłkami pracuje zespół wykwalifikowanych dietetyków i kucharzy, a certyfikaty i wyróżnienia potwierdzają jakość usługi. Naszą misją jest zmiana nawyków żywieniowych Polaków, co staramy się osiągnąć również poprzez publikowane przez nas treści.