Sorbitol – właściwości, zastosowania i skutki uboczne

Sorbitol (E420)  to popularny składnik produktów bez cukru – od gum do żucia po dżemy. Chociaż jest ceniony za słodki smak i niską kaloryczność, w nadmiarze może powodować nieprzyjemne dolegliwości żołądkowe. Dowiedz się, jakie ma właściwości i kiedy zachować ostrożność

Czym jest sorbitol?

Sorbitol (glucitol) to organiczny związek chemiczny z grupy polioli (alkoholi cukrowych). Sorbitol wyróżnia się zdolnością do wiązania wody, co czyni go skutecznym humektantem (substancją nawilżającą).

Zastosowanie sorbitolu w różnych dziedzinach

Sorbitol jest szeroko stosowany w wielu gałęziach przemysłu. Główne obszary jego wykorzystania to:

• Przemysł spożywczy – jako niskokaloryczny słodzik, humektant i stabilizator, poprawiający smak, konsystencję oraz trwałość produktów.
• Przemysł kosmetyczny i farmaceutyczny – jako substancja nawilżająca (humektant) w kremach i balsamach, a także jako słodzik i stabilizator w syropach i pastylkach.
• Inne zastosowania przemysłowe – jako stabilizator w detergentach oraz składnik w produkcji żywic syntetycznych.

Sorbitol w żywności 

W żywności sorbitol (E420) jest popularnym dodatkiem pełniącym kilka ważnych funkcji.

Pełni również funkcję stabilizatora i humektantu, zapobiegając utracie wilgoci oraz krystalizacji cukru, np. w dżemach, wyrobach cukierniczych i suszonych owocach.

Sorbitol w kosmetykach i farmacji

W kosmetyce sorbitol jest również ceniony przede wszystkim jako humektant.

W farmacji sorbitol jest szeroko stosowany jako substancja pomocnicza w syropach, pastylkach i tabletkach.

Potencjalne skutki uboczne sorbitolu

Chociaż sorbitol jest uznawany za bezpieczny, jego nadmierne spożycie może powodować dolegliwości ze strony układu pokarmowego.

Na sorbitol powinny szczególnie uważać osoby z zespołem jelita drażliwego (IBS), u których może on nasilać objawy choroby.

Gastrointestinalne skutki uboczne: co to oznacza?

Dolegliwości żołądkowo-jelitowe wynikają stąd, że sorbitol, który nie został wchłonięty w jelicie cienkim, trafia do jelita grubego.

Dodatkowo sorbitol działa osmotycznie – przyciąga wodę do światła jelita, co zmiękcza masę kałową i wywołuje efekt przeczyszczający, mogący prowadzić do biegunki oraz bólów brzucha.

Reakcje alergiczne i inne poważne skutki uboczne

Reakcje alergiczne na sorbitol występują niezwykle rzadko. Do objawów, które wymagają natychmiastowej konsultacji lekarskiej, należą: Nasilone problemy żołądkowo-jelitowe, zwłaszcza długotrwała biegunka, niosą ze sobą ryzyko innego poważnego skutku ubocznego – odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych.

Sorbitol a zdrowie – korzyści i zagrożenia

Wpływ sorbitolu na zdrowie jest dwojaki. Z jednej strony, jako niskokaloryczny zamiennik cukru o niskim indeksie glikemicznym, jest korzystny dla osób odchudzających się i diabetyków. Z drugiej strony, jego nadmiar może negatywnie wpływać na układ pokarmowy.

U osób z hiperglikemią (wysokim poziomem cukru) organizm sam wytwarza sorbitol z nadmiaru glukozy. Jego akumulacja w komórkach nerwowych i soczewce oka może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak neuropatia czy zaćma cukrzycowa.

Sorbitol w diecie osób z cukrzycą

Dla diabetyków sorbitol bywa korzystnym zamiennikiem cukru.

Osoby z cukrzycą muszą jednak pamiętać o dwóch głównych zagrożeniach:

• Dolegliwości żołądkowo-jelitowe – nadmierne spożycie może wywołać biegunkę i wzdęcia, szczególnie uciążliwe w tej grupie pacjentów.
• Ryzyko powikłań – w warunkach hiperglikemii organizm sam produkuje sorbitol z glukozy. Jego akumulacja w tkankach (np. w soczewce oka) przyczynia się do rozwoju powikłań, takich jak zaćma cukrzycowa.

Dlatego diabetycy powinni stosować sorbitol z umiarem i pod kontrolą lekarza lub dietetyka.

Maczfit

Maczfit to jeden z liderów w branży cateringu dietetycznego w Polsce. Nad posiłkami pracuje zespół wykwalifikowanych dietetyków i kucharzy, a certyfikaty i wyróżnienia potwierdzają jakość usługi. Naszą misją jest zmiana nawyków żywieniowych Polaków, co staramy się osiągnąć również poprzez publikowane przez nas treści.